Biga İlçesi

Published In: Çanakkale İlçeleri Hits: 576

Biga İlçemizin Tarihi : 
Anna Komen’in (12.Yüzyıl) Pigas (Menbalar ) adı ile andığı bu ilçe , eski Pegai’nin yerine kurulmuştur.(Pegai lügat anlamı ile Yunanca pınar demektir.) Yukarı Kocabaş Çayı kısmında dar bir boğazı andıran vadiye “Boğaz Şehri ” de denir. M.Ö. 334 yılında Büyük İskender tarafından Makedonya Kırallığına katılan Biga, daha sonra Bizansların eline geçmiştir. M.Ö. 334 yılında İskender öncü kuvvetlerini, Çanakkale Boğazı’nın Anadolu kıyısında kurmuş oldukları Köprübaşı sayesinde kayıp vermeksizin Anadolu’ya geçirmiştir.

Anna Komen’in (12.Yüzyıl) Pigas (Menbalar ) adı ile andığı bu ilçe , eski Pegai’nin yerine kurulmuştur.(Pegai lügat anlamı ile Yunanca pınar demektir.) Yukarı Kocabaş Çayı kısmında dar bir boğazı andıran vadiye “Boğaz Şehri ” de denir. M.Ö. 334 yılında Büyük İskender tarafından Makedonya Kırallığına katılan Biga, daha sonra Bizansların eline geçmiştir. M.Ö. 334 yılında İskender öncü kuvvetlerini, Çanakkale Boğazı’nın Anadolu kıyısında kurmuş oldukları Köprübaşı sayesinde kayıp vermeksizin Anadolu’ya geçirmiştir.

 Pers Donanması düşman ordusunun Boğazı geçmesini önlemek için hiçbir teşebbüste bulunmamıştır. Mekedonya ordusu Pers ordusu ile Granikos (Biga Çayı) kenarında karşılaşmışlardır.
Sağ kanattaki süvarilerin başında bulunan İskender’in taarruza geçmesi ve başarı sağlaması, muharebenin Mekedonyalılar tarafından kazanılmasını sağlamıştır. (MÖ.334) Bu başarıi Anadolunun batı ve güney kıyılarındaki başlıca limanların İskender’in eline geçmesine yol açmıştır.

Biga daha sonraki dönemde Bizansızların eline eline geçerek bayındır bir belde olmuştur. 14. yüzyıl başlarında Bizansız İmparatoru ikinci Androkinos Püleoleg Türklere karşı şehiri korumak üzere bir nevi paralı asker olan Katalanlar’ı bu bölgeye yerleştirmiştir. Bir süre sonra Bizans İmparatorunu dinlemeyen Katollanlar bu bölgeyi kendileri idare etmeye başlamışlardır.

Daha sonra Orhan Gazi Karaboğa adındaki bir komutanı bu şehrin alınması için görevlendirmiş olup bu komutan 1364 yılında şehri Osmanlı toraklarına katmasıyla ” Biga” adını almıştır.
Biga’da Müdafa-i Hukuk Cemiyeti, Balıkesir Mıntıka Komutanı Kazım Bey’in (Kazım ÖZALP) emirleri ile 10 Eylül 1335 (1919 ) de Müftü Hamdibey Başkanlığında (Üyeler : Hacı Zakir Efendi, Mehmet Ağa, Hafız Abdullah, Hüseyin Bey, Dızman Ahmet Ağa) kurulmuştur. İzmir, Balıkesir, Bursa ve Biga yörelerinin Yunanlıların işgal ve idaresine geçtiğine dair Biga Yunan İşgal Komutanı Konstantin’den 1921 yılında bir ferman alınmış ve bu ferman eski belediye binasından Yunan İşgal Komutanı ve Belediye Başkanı bulunduğu halde belediye katibi Arap Zeki halka okumuştur.

Biga Milli Mücadele yıllarında Anzavur İsyanı gibi bir çok kanlı olaylara sahne olmuş ve çeteler türemiştir. Bu çetelerden en meşhur Kara Hasan çetesidir. (tahminen 300 kişilik bir kuvveti vardı.)Milli Mücadele yıllarında Biga bazen Anzavur kuvvetlerine bazen de Milli Kuvvetlerin eline geçmiştir. Anzavur kuvvetleri kenti işgal ederken Edremit Kaymakamı Hamdi Bey’i Arkadaşı Kani Bey’i Jandarma Komutanı İsmail Hakkı Beyi ve bir çok jandarma erlerini şehit ederek girmişlerdir. (Bu Milli Mücadele Kahramanları bugün Namazgah mevkiindeki şehitlikte yatmaktadırlar.

Anzavur İngilizlerle görüşmek üzere Karabiga’ya giderken Yeniçiftlik’li Mehmet Efe ve Çingene ali tarafından vurulmuş böylece Biga ve civarı Anzavurdan kurtarılmıştır.
Türk Ordusunun Teşkilatlanması, İnönü ve Sakarya Zaferlerinden sonra işgal orduları bozulup Anadolu’dan kaçmaya başlayınca Biga’daki Yunan İşgal Komutanı Bandırma’ya çekilmiş ilk defa Milis Kuvvetleri Biga’ya ve arkasından da Ordu Birlikleri şehre girerek 18 Eylül 1922′ de işgal ordularının zulmünden kurtarılmıştır.

Osmanlı Devleti dönemlerinde Sancak Merkezliği yapan Biga Cumhuriyetin ilanından sonra İlçe merkezi olmuş ve Çanakkale iline bağlanmıştır.
Cumhuriyetin ilk yıllarında geniş bir idari alana sahip olan İlçe kendisine bağlı bulunan Yenice Bucağının 1945, Çan bucağının da 1949 yılında İlçe Merkezine dönüşmüştür.

Tags: